Suudi Arabistan’ın 2030 vizyonunun modülü olan milyar dolarlık ultra fütüristik Neom kenti projesinde ITV belgesel grubunun ulaştığı yeni istatistiklere nazaran, projenin başlatmasından bu yana yalnızca sekiz yılda 21 binden fazla personel öldü.
Bu istatistik, ülkedeki tehlikeli çalışma şartlarını ve emekçi haklarının ihlalini gözler önüne seriyor. Birçok emekçi, kendilerini “tuzağa düşmüş köleler” üzere hissettiklerini belirtirken, aileleri de bu duruma karşı büyük bir acı içinde olduğunu söz etti.
“Kingdom Uncovered: Inside Saudi Arabia” (Krallık Çıplak: Saudi Arabistan’ın içinden) isimli belgeselde, personellerin ağır çalışma koşulları altında nasıl sömürüldükleri ayrıntılandırılıyor. Bir personel, The Line isimli gökdelen projesi için günde 16 saat çalıştığını belirtirken, haftada 84 saatten fazla mesai yaptığını söylüyor.
Suudi maddeleri, haftalık çalışma müddetini 60 saatle sınırlasa da, bu durum kanunların sıkı bir halde uygulanmadığını gösteriyor. Emekçiler, dinlenmek için çok az vakitleri olduğunu ve daima bir telaş içinde yaşadıklarını lisana getiriyorlar.
100 BİN PERSONEL KAYIP
Belgesel, inşaatta çalışan göçmen emekçilerin kaybolma oranlarının da epeyce yüksek olduğunu ortaya koydu. Suudi Arabistan’da NEOM projesi kapsamında 100 bin göçmen personelin kaybolduğuna dair argümanlar var. Bunun yanı sıra, Hindistan, Bangladeş ve Nepal’den gelen çalışanların mevt istatistikleri de dikkat çekiyor. Nepal’in Yabancı İstihdam Kurulu, 650’den fazla Nepalli emekçinin vefatının hala açıklanmadığını belirtmektedir.
İnsan hakları örgütü FairSquare’in yöneticisi Nicholas McGeehan, personellerin sistematik bir halde makûs muameleye ve tehlikeli sömürüye maruz kaldığını vurgulamaktadır. Çalışma saatlerinin milletlerarası standartların çok üzerinde olduğunu belirten McGeehan, bu istismarın Suudi Arabistan genelinde yaygın olduğunu tabir ediyor.
NEOM PROJESİ NEDİR?
Neom (NEOM olarak biçimlendirildi) Suudi Arabistan tarafından Tabuk Eyaletinde inşa edilen bir kentsel alan projesi. 2017’de veliaht prens Muhammed bin Selman tarafından başlatılan alan, Kızıldeniz’in kuzey ucunda, Mısır’ın doğusunda, Akaba Körfezi’nin karşısında ve Ürdün’ün güneyinde yer alıyor.Neom’un toplam planlanan alanı 26.500 kilometre kare.
Yüzen bir endüstriyel kompleks, global ticaret merkezi, turistik tatil köyleri olarak tasarlanan doğrusal bir kent de dahil olmak üzere kentte birden fazla bölge planlanıyor. Suudi Arabibtan kentin büyük bir kısmının 2039’a kadar tamamlanması umuyor. Kestirimi maliyeti 1,5 trilyon doları aşan proje hakkında uzmanlar sık sık kuşkularını lisana getirirken etraf ve insan hakları ihlalleri de milletlerarası basında sık sık yer alıyor.