T24 Ankara
Yargıtay Ceza Genel Kurulu, Pınar Selek’in yargılandığı, 25 yıldır devam eden Mısır Çarşısı patlaması davasında verdiği, yalnızca Anadolu Ajansı’nın haberiyle öğrenilebilen kararın münasebetini, altı ay sonra mahkemeye gönderdi. Genel Kurul’un, Pınar Selek hakkında ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası verilmesi gerektiğine hükmettiği kararını İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi’ne direkt gönderdiği anlaşıldı. Anayasa Mahkemesi’nin “hak ihlali” tespitine karşın verilen karar, tartışmaları yine boyutlandırdı. Mahkeme, bu karar doğrultusunda Selek hakkında tutuklama ve kırmızı bülten çıkartılmasına hükmetti. Duruşma tarihi olarak da 31 Mart belirlendi. Fransa’da yaşayan Selek, kararla ilgili olarak, “13 yıl evvel ayrıldığım topraklara döneceğim ve tanıdığım tanımadığım dostlarla büyük bir halaya duracağım. İçimdeki büyük acıya karşın bu halayın umuduyla güçlüyüm” dedi.
AYM kararına rağmen
Kısa Dalga’nın haberine nazaran, gerekçeli karar, Selek hakkındaki mahkûmiyet kararının, Anayasa Mahkemesi kararından yalnızca 5 gün sonra verildiğini de ortaya koydu.
Eminönü’nde yağmurdan kaçanların doldurduğu tarihi Mısır Çarşısı’nın girişindeki dönercide meydana gelen, biri turist, ikisi çocuk yedi kişinin hayatını kaybettiği, 120 kişinin yaralandığı patlamaya ait 25 yıldır devam eden davada, Anayasa Mahkemesi, kritik bir karara imza attı.
AYM kararına bahis süreç şöyle gelişti:
Davanın sanıklarından, müebbet mahpusa mahkum edilen İsa Kaya, 2009’da yürürlükte olan kanuna karşıt biçimde avukatı olmadan tabirinin alındığını belirterek AİHM’ye gitti. Bu durumun “ihlal” olduğunu kabul eden hükümet dostça tahlil önerdi. Lakin Kaya, bunu kabul etmesine karşın yine yargılanma başvurusu reddedilince Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. Anayasa Mahkemesi 1. Kısmı, 16 Haziran 2022 tarihinde aldığı kararla Kaya’nın tekrar yargılanması gerektiğine hükmetti. Karar, Mısır Çarşısı davasının görüldüğü İstanbul 15. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildi.
Selek’in lehine
Karar, davanın sanıklarından, hala Fransa’da yaşayan sosyolog Pınar Selek açısından da değer taşıyor. İddianamede isimlerine yer verilen şahitler, poliste ve savcılıkta avukat olmaksızın verdikleri ifadelerde Selek’i suçlamışlardı. Selek’i suçlayan sanıklardan Abdulmecit Öztürk, duruşmada ise Selek’i tanımadığını ve sözleri azap altında verdiğini söylemişti.
Pınar Selek’in avukatları da duruşmalarda AİHM kararlarını hatırlatarak avukat olmadan alınan bu sözlerin karara temel alınamayacağını belirtmişlerdi.
AYM kararına karşın verilen karar
Bu duruma karşın Yargıtay Ceza Genel Kurulu, 25 yıllık yargılama mühletince mahkemelerin 4 defa beraat kararı verdiği Pınar Selek’in, “ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası” öngören eski Türk Ceza Kanunu’nun 125. hususundan cezalandırılması gerektiğine karar verdi. Son kararda da AYM kararı dikkate alınmadı ve ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası verilmesi istendi.
Mısır Çarşısı davası
25 yıldır devam eden yargılama sürecinde altı farklı olay yeri inceleme ve kriminal raporunda patlamada bomba izine rastlanmadığının belirtilmesine, uzmanların tüpgaz kaçağından ötürü patlamanın meydana gelmiş olabileceğine yönelik görüşlerine karşın Selek hakkındaki suçlamalar bitmedi.
Olaydan iki gün sonra bir diğer soruşturma kapsamında gözaltına alınan Sosyolog Selek’e, gözaltında tutulduğu yedi günlük müddette mevzuyla ilgili soru yöneltilmedi. Selek, PKK üyesi olduğu argümanıyla tutuklandıktan sonra patlama nedeniyle tutuklandığını öğrendi. Polisin PKK üyesi olduğu teziyle yakaladığı Abdulmecit Öztürk’ün tabirinde Mısır Çarşısı’ndaki patlamayı Pınar Selek ile birlikte planladıklarını ve bombaları da Selek’ten aldıklarını argüman etti lakin bu ifadeyi duruşmalarda azap altında verdiği gerekçesiyle yalanladı. Öztürk’ün Türkçe bilmeyen halası da ne yazıldığını bilmediği kağıda parmak basmaya zorlandığını anlattı.
Bu evrede verilen eksper raporlarında, patlamanın bombadan kaynaklanmadığı ve kaynağının belirlenemeyeceği üzere görüşler sunuldu. Fakat emniyet, resen mahkemeye başvurarak yeni rapor alınmasını istedi. Münasebet olarak da İçişleri Bakanlığı’nın tarihsiz raporunu sundu. Davanın tarafı olmayan emniyetin istemiyle alınan raporu hazırlayan Jandarma Kriminal Dairesi, patlamanın bombadan kaynaklandığını bildirdi fakat bu rapora şerh düşüldü.
2006’da mahkeme karar vermeye yer olmadığına hükmetti lakin bu karar Yargıtay’dan döndü. Mahkeme, 2008’de davayı beraatle sonuçlandırdı. Savcılık, Öztürk hakkındaki beraat kararını temyiz etmedi ve karar katılaştı. Selek hakkındaki karar ise Yargıtay’a taşındı. Yargıtay 9. Ceza Dairesi, bu kararı da mahkumiyet verilmesi için bozdu.
İtiraz üzerine evraka bakan Yargıtay Ceza Genel Kurulu da mahkumiyet tarafında karar verdi. Yargıtay Başsavcılığı’nın itirazında patlamanın bombadan kaynaklandığının ispatlanamamasına karşın Genel Şura kararında bunun kesins olduğunun belirtilmesi dikkati çekti.
Yapılan tekrar yargılamada mahkeme yeniden beraat kararı verdi. Lakin evrak başka sanıklar hakkında da karar verilmesi için bekletildi. Bu karar 1,5 yıl sonra verildi. Lakin evvelki beraat kararı yok sayılarak Selek de ağırlaştırılmış müebbete mahkum edildi. Bu karar da bozuldu. Mahkeme, bu sefer Selek’in beraatine hükmetti. Dördüncü kere beraat eden Selek hakkındaki yakalama kararı kaldırıldı. Fakat bu kararı da Yargıtay 9. Ceza Dairesi ve itiraz üzerine belgeye bakan Genel Kurul bozdu.
Selek: Hayatımın yarısı mafya-çete sisteminin aynası
Fransa’da yaşayan Selek, son karar ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, şunları kaydetti:
“Mısır çarşısı davası 25 yıldır sürüyor. Hayatımın yarısı. 25 yıldır sürdürdüğümüz hukuk gayretini boğmaya çalışan mafya çete sisteminin bir aynası. Ve bu dava ülkemizde çok daha uzun müddettir kökleşen örgütlü berbatlığın bir göstergesi. Düzmece dokümanlara dayalı bu uydurma karar, seçimden evvel gündeme sokulan karanlık senaryolardan yalnızca bir paragraf. Farklılıkların eşitlik ve özgürlük temelinde birlikte yaşamasından yana olanlara reva görülen kirli oyunların yalnızca bir modülü. Yani bizim gayretimiz ülkemizdeki ağır bedellerle süren ömür direnişinin yalnızca küçük bir kesimi. Birlikte kazanacağız. 13 yıl evvel ayrıldığım topraklara döneceğim ve tanıdığım tanımadığım dostlarla büyük bir halaya duracağım. İçimdeki büyük acıya karşın bu halayın umuduyla güçlüyüm. Bugüne kadar tahakküme boyun eğmemek için direndim, lakin tıpkı vakitte onun baskısı karşısında mağdur kalmadan yaratmaya, zihinsel olarak derinleşmeye ve açılmaya, birebir vakitte bir cümbüşçü karınca üzere davranmaya ve yaşamaya devam ettim. Dostlarıma kelam veriyorum, pes etmeyeceğim.”
Davayı takip eden Hala Şahidiz Platformu’nun açıklamasında da şunlar kaydedildi:
“Karanlıklar Pınar Selek’i boğamayacak. Muhalefetin komplolarla kriminalize edilmesinin en yaygın ve legal karanlık usul olduğu Türkiye siyasal tarihine damgasını vuran 25 yıllık Mısır Çarşısı komplosunda yeni bir perde açıldı. Son olarak geçtiğimiz Haziran ayında Anadolu Ajansı (AA) aracılığıyla bir anda beraat kararının bozulduğu haberi, daha karar imzadan çıkmadan, dava belgesine konulmadan servis edilmişti! O tarihten bu yana gerekçeli kararın imzalanmasını bekliyorduk! Nihayet geçtiğimiz günlerde Genel Kurul’un kararını direkt mahkemeye gönderdiğini öğrendik ve yıllar içinde çürütülmüş ne kadar sav varsa, hepsini toparlayan hukuk ve izan dışı çürük kararı dehşet içinde okuduk. Birebir davadan tam dört kere beraat etti Pınar Selek. Ve bu 4 beraat bile yetmedi! Son beraat kararının akabinde sekiz yıl dava incelenmeksizin bekletildikten sonra yeniden besbelli bir seçim öncesi periyodu bulanıklığından da medet umularak, operasyon denebilecek bir atılımla 31 Mart için duruşma tarihi verildi ve Pınar hakkında tutuklama kararı çıkarıldı. Siz Pınar’ı mahkûm edemezsiniz lakin biz bir beşere, ailesine ve uğruna gayret ettiği herkese dayatılan bu insanlık dışı zulmü 25 yıldır her gün her an mahkûm ediyoruz. Lisana kolay 25 yıl boyunca Mısır Çarşısı komplosunun her bir palavrası tek tek ortaya kondu. Pınar Selek’in beraati ortak onurumuzdur. Bahsi geçen 25 yıl, bizim kendi tarihimiz. Bu beraat bizim gençliğimiz, adil, eşit ve özgür bir ülke hayalimiz. Bu beraat bizim ortak çabamız. Son 25 yıldır şahit olduğumuz her bir siyasi cinayette, barışa yönelik her bir provokasyon teşebbüsünde biz meydanlara, sokaklara ve hayatlarımıza bu şiarla sahip çıktık. Artık hepinizi 31 Mart’ta bir defa daha mahkemeye, öncesinde de ülke içi ve memleketler arası mecrada dayanışma çemberini her koldan genişletmeye çağırıyoruz. Pınar Selek’in beraatini elimizden alamazsınız. Hayatımızı, hakikatimizi, umudumuzu elimizden alamazsınız. Buradayız. Bugün, yarın, daima… Bir yere gitmeyeceğiz. Karanlık kaybedene dek!.”